Berts Bulletin: Halloween-gekte
Het is weer de tijd om verkleed als pompoen of vampier de straten onveilig te maken. In de winkels hangen spinnenwebben en de bezemstelen broederlijk naast attributen die naar de kerstman of Sinterklaas verwijzen. En of je nu wil of niet, het is soms moeilijk om aan de platte commercie te ontsnappen. En eerlijk gezegd, het laat me allemaal Siberisch koud. De veramerikanisering beperkt zich niet langer tot de eetcultuur (een snelle en veel te vette hap, liefst in de zetel) en de televisieprogrammatie (komische series waarmee je op bevel van een lachband moet lachen).
Ik vraag me af of ze ginds over de grote plas wel weten dat het populaire griezelfeest zijn oorsprong heeft in Europa. En van daar in verbasterde vorm is teruggekeerd. Ik heb de betekenis en inhoud van het oorspronkelijke feest even opgezocht. Het blijkt veel meer te zijn dan 'trick or treat'...
Oorsprong van halloween
Halloween wordt vooral in Amerika en Canada uitbundig gevierd maar de laatste jaren heeft het feest ook terrein veroverd in Europa. De origines van het feest liggen nochtans op dit continent. De naam van dit feest is afgeleid van Hallow-e’en, ofwel All Hallows Eve, de avond voor Allerheiligen, 1 november. In de Iers-Keltische kalender begon het jaar op 1 november, dus 31 oktober was oudejaarsavond. De oogst was net binnengehaald, het zaaigoed voor het volgende jaar lag klaar en dus kon men het Keltische nieuwjaar of Samhain (= Oud-Eng. sow-en, Ndl. zaaien) uitgebreid vieren.
De legende van het Keltische nieuwjaar vertelt dat op die laatste zomerdag de lichaamloze geesten van de mensen die het vorige jaar gestorven zijn terug zullen komen op zoek naar (levende) lichamen die zij het jaar daarna kunnen bezitten. Men legde voedsel klaar voor de geesten, en om boze geesten af te weren, droeg men zelfs maskers.
In de loop der tijden werd deze Keltische traditie beïnvloed door Romeinse en Christelijke elementen.
De katholieke Kerk integreerde het feest in zijn kerkelijke kalender. Het werd de feestdag voor alle heiligen zonder eigen feestdag.
Het feest is in de negentiende eeuw door Ierse immigranten naar de Verenigde Staten en Canada gebracht, waar het uitgroeide tot het feest dat men nu kent.
Bert