Unieke verzameling paardengarelen leidt naar knap boek

Image
Marcel Van Puymbrouck bij het allereerste gareel dat hij in het ouderlijk huis vond en opmaakte. Het was de start van een ongelooflijke passie.
MELSELE. Marcel Van Puymbrouck heeft een verzameling die uniek is in Vlaanderen en waarschijnlijk ook in ons land. Hij heeft gedurende 40 jaar paardengarelen samen gebracht uit heel Europa. Meer dan honderd hangen er in zijn privé-museum dat hij heeft uitgebouwd in zijn groot garagegebouw aan de Grote Baan. Wat daar binnen hangt, mooi gerangschikt volgens soort en volgens land, spreekt tot de verbeelding. Kunstwerken zijn er bij. Kleurrijke garelen en paardentuigen waarvan de gewone burger niet eens weet dat zoveel schoonheid bestaat. Ook honden-, ossen- en koeiengarelen, zijn er te zien.  Om alles voor de nakomelingen te bewaren heeft Marcel een prachtig boek geschreven waarin hij de garelen beschrijft en ook toont in bijna 600 foto’s. 'Garelenmozaïek' heet het. Het is een lees-en kijkboek geworden van een 230 bladzijden.


Dat hij precies paardengarelen is gaan verzamelen is zeker gegroeid uit zijn afkomst want hij groeide op in een boerderij te Kieldrecht. Hij kreeg zo bijzondere liefde mee voor de natuur, voor de boeren en hun werk en voor de dieren bij wie het paard een zeer belangrijke betekenis had. Nu nog, is hij bezeten van alles wat met paarden te maken heeft. En wat zo schitterend is, Marcel weet er zoveel over te vertellen, echt de meest boeiende dingen. In zijn verzameling vindt hij dan de passende illustratie.

Image
Dit is het Franse Comtoisgareel met bovenaan aan de naar buiten geplooide geschilderde houten beugels, die koperen klokbellen dragen.

Het begon allemaal toen hij op een dag op de zolder van het ouderlijk huis een oud gareel zag liggen werd hij vervuld van grote interesse. Hij nam het mee naar huis, naar Melsele waar hij in 1962 was komen wonen. Vrouw Maria keek wel even raar op toen Marcel met die  ‘ouwe rommel’ thuis kwam. Maar hij zette zich aan het werk, maakte proper en herstelde het leder en maakte zo van dat paardengareel een schitterend souvenir van de tijd van toen. Het hangt nu aan de muur in zijn woonkamer.

Beroepshalve doorkruiste Marcel vrijwel heel Europa. Zo kon hij veel contacten leggen met musea en bracht hij bezoeken aan boerderijen. Ook maakte hij samen met Maria, zijn echtgenote, heel wat buitenlandse reizen. Ook daar zag hij veel. Het was een enorme opdracht om de garelen te bekomen want ze lagen niet zomaar in de winkel. Eigenlijk moest hij de knepen van zakenman, psycholoog en taalvaardigheid aanwenden om het vertrouwen te winnen van de eigenaars te winnen. Het resultaat moest gewoon neerkomen op het meebrengen van het gareel naar Melsele.

Image
Een schitterend hoekje met Belgische garelen.

Marcel weet het zeker dat elk gareel zijn verhaal heeft. In zijn boek licht hij een heel deel van de sluiers op. Er zijn paardengarelen bij uit Nederland, Frankrijk, Portugal, Duitsland, Oostenrijk, Engeland,

Image
Een sierstuk uit de verzameling van Marcel Van Puymbrouck is zeker dit Portugees gareel.
Noorwegen, Zweden en Italië. Dat er na tientallen jaren verzamelen bijzondere exemplaren bij zijn, zie je onmiddellijk als je de tentoonstellingsruimte binnen komt. Iedere streek had wel duidelijk zijn eigen typisch gareel.

Of er een begrip, een woord, een naam is rond paardengarelen, dat Marcel Van Puymbrouck niet kent, walt te betwijfelen. Hij mag gerust zeggen 'over paarden weet ik alles'. Hij maakte ook zelf een oersterk neppaard waarop een gareel is aangebracht. Zo kan hij de uitleg beter doen. Hij toont ook schoudergarelen, borsttuigen en trektuigen uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog. En terloops wijst hij een kleurrijk stuk aan uit Iran. En dat uit Oostenrijk, wel 200 jaar oud  en waar een paar tientallen bellen aan hangen.

Image
Marcel toont de kleine hondengarelen.
Ze maken nu nog altijd garelen, weet Marcel. Aanvankelijk zocht hij er op om hen meer uitleg te vragen hoe ze te werk gingen, om het eens voor te doen. Ze haalden echter de neus op en scheepten Marcel af. "En dan met onze stiel gaan lopen zeker...", dachten ze. Tenslotte vond hij toch een garelenmaker in Ingelmunster en die maakte er één voor hem. In het boek komt de man dan ook goed aan bod, met veel foto’s er bij.
In het Waasland kent Marcel Van Puymbrouck geen garelenmaker meer. In Terneuzen is er ook nog iemand en verder ook nog een paar in West-Vlaanderen en in Wallonië. Er mag gesteld worden dat een volwaardig paardengareel met alles er op en er aan toch wel op een 2.500 euro mag geraamd worden. Het deed ons nadenken over het grote kapitaal dat Marcel Van Puymbrouck daar in zijn privémuseum wel hangen heeft. Om dan nog te zwijgen van de emotionele waarde die alles heeft.

Image
Het neppaard dat Marcel zelf maakte en waarop het plaatsen van garelen kan worden gedemonstreerd.
Terwijl hij zijn groeiende verzameling koesterde had hij ook al geruime tijd een droom: een boek schrijven. Hij wilde dat zijn levenswerk niet verloren zou gaan, dat de nakomelingen het niet kwijt zouden geraken. Het is een erfgoedverzameling van bijzonder groot gehalte. Vooral dan omdat de tijd van de werkpaarden al ver achter ons ligt. De komst van de tractoren heeft paard én gareel in de oude kast gelegd. Maar dank zij Marcel Van Puymbrouck kan de huidige generatie en al deze die nog komen, terugkijken naar een glorievolle tijd.

Zijn boek 'Garelenmozaïek'

Wat een idee toch, een boek uitgeven over paardengarelen, hondengarelen, ossen – en

Image
De cover van het boek dat door Marcel van Puymbrouck.
koeiengarelen, over jukken, tuigversieringen maar ook over bv. Kampioenen bij de trekpaarden, natiepaarden, bierwagens, het maken van leer en over de gareelmaker. Dit boek is een echte verademing voor wie van paarden houdt en ook voor wie het paard beter wil leren kennen vindt er de weg in, om in deze wereld binnen te stappen.

De vele kleurenfoto’s vallen op in een lay-out die Marcel zelf op zich heeft genomen. En wat nog meer fantastisch is dat de 72-jarige Marcel zelf de meeste foto’s nam en verwerkte, behalve deze die van postkaarten kwamen. Hij heeft voor de samenstelling van zijn boek, waar hij vier jaar mee bezig was, zelf leren werken met digitale fotografie én met de pc. Hij gaf het boek dan ook uit in eigen beheer. Het is gedrukt bij Marc Janssens in de Nieuwlandstraat te Melsele.

Het boek is ook een leerrijk document waarin vooral op een bijzonder bevattelijke manier wordt verteld. En de bijhorende foto’s sluiten er passend bij aan. Het is te koop aan de prijs van 35 euro en is te bestellen bij Marcel Van Puymbrouck op het nummer 03.775.89.29. In Kieldrecht kan het ook bekomen worden in Drukkerij Cleiren, Dorpsstraat 18 te Kieldrecht. (Rolf Duchamps)