Kartonnen dozen voor betaalbare huurwoningen

Onder andere Straathoekwerk Vlaanderen, ACW, vzw VLOS (Vluchtelingen Ondersteuning Sint-Niklaas) en WAC Waasland sloegen zaterdag de handen in elkaar voor de actie 'Kartonnen Dozen'. Op Vlaanderens grootste marktplein was een kartonnen dorp gebouwd met veertien grote kartonnen dozen, als symbool voor de woningcrisis. De initiatiefnemers richten hun hoop op de volgende Vlaamse regering om de wooncrisis op te lossen. Want dat er grote nood is aan betaalbare woningen, leidt geen twijfel.
Ruim 180.000 komen in Vlaanderen in aanmerking voor een sociale woning maar de meesten daarvan huren nu op de privémarkt een veelal slechte woning tegen een te hoge prijs. 58.000 Mensen staan op de wachtlijst voor een sociale woning, waarvan 1460 op de wachtlijst van de Sint-Niklase Maatschappij voor de Huisvesting. Het zijn mensen die geen woning vinden waarvan de maandelijkse huurprijs beneden 400 euro ligt. Huren op de privémarkt betekent meestal dat meer dan de helft van het inkomen naar de huur gaat. Het zijn toestanden die ook tussen vier muren voor crisissen zorgen. Steeds meer mensen worden door de hoge huurprijzen afgewimpeld naar hulpverlening die machteloos staat omdat er simpelweg bijna geen betaalbare huurwoningen zijn.
getuigenissen
Zo is er de getuigenis van Taha Abd, een Soedanees die sinds 3 jaar in België woont. Na z'n aankomst in ons land woonde hij in een centrum van het Rode Kruis en volgende een opleiding tot metser. Nadat ie de nodige papieren kreeg, kon ie aan het werk. Maar op de woningmarkt ging het minder vlot: niemand wilde hem een woning verhuren omdat ie nog geen 3 maand had gewerkt en geen vast contract had. Dankzij bemiddeling van VLOS vzw woont hij nu in een studio.
Ook de 54-jarige William Cleyman heeft de nodige miserie gekend. Hij geraakte op z'n 18de aan de drugs, ging ook drugs verkopen en geraakte in de gevangenis. Hij heeft z'n verleden afgezworen maar het blijft 'm achtervolgen. Door z'n verleden geraakt hij maar moeilijk aan werk en kon hij lange tijd geen woning vinden. Hij stond op de wachtlijst voor een sociale woning maar werd in 2008 toch dakloos. Als bij toeval kon hij begin dit jaar toch een sociale woning betrekken. Die woning kost hem 468 euro per maand, waarvan bijna 100 euro gesubsidieerd wordt via een huursubsidie van de stad Sint-Niklaas. Op een Vlaamse subsidie heeft hij naar eigen zeggen geen recht meer. Hij heeft nu opnieuw een dak boven z'n hoofd maar zonder vast inkomen blijft het moeilijk om de eindjes aan elkaar te knopen.
Ook bij Peggy hoorden we een gelijkaardig verhaal. Zij moest op haar 18de vertrekken uit de instelling waar ze verbleef. Ze had een vast inkomen en dacht hierdoor geen problemen te hebben om een woning te vinden. Bij immokantoren vond ze wel een betaalbare woning maar kon ze niet de gevraagde waarborg voorleggen, tenzij via het OCMW. Telkens kreeg ze te horen dat de immo-kantoren geen waarborgen van het OCMW aanvaarden. Via enkel opvoeders van haar voormalige instelling kon ze toch een appartement bemachtigen maar toen ze enkele jaren later wou verhuizen, begon het hele verhaal opnieuw. Soveka, het Sociaal Verhuurkantoor, vond voor Peggy een woning in het Koninging Fabiopark in Sint-Niklaas aan 545 euro per maand. Het is een te grote hap uit haar maandelijks inkomen van 1000 euro. Nu heeft Peggy nog een huursubsidie van 62 euro per maand maar die valt binnen enkele jaren weg. "Wat moet ik dan?", vraagt ze zich af.

gevraagde maatregelen
Met de actie 'Kartonnen Dozen' vragen de initiatiefnemers om een flinke uitbreiding van het woningaanbod: 43000 extra woningen tegen 2014 in plaats van tegen 2020. Het bouwritme van sociale woningen zou volgens hen ook de werkgelegenheid ten goede komen. Ook een forse uitbreiding van het aantal woningen dat via sociale verhuurkantoren verhuurd wordt, behoort tot het eisenpakket. Net zoals het garanderen van de toegankelijkheid van sociale woningen voor de meest kwetsbare doelgroepen. Om de private woonmarkt betaalbaar te houden, vragen de actievoerders de Vlaamse regering om werk te maken van een huursubsidie voor de laagste inkomens die los staat van een verhuisbeweging en niet afneemt in de tijd.
Specifiek voor het Waasland zijn, volgens de organisatoren van 'kartonnen dozen', de 600 geplande sociale woningen in Sint-Niklaas niet voldoende om aan de woningnood te voldoen. Ze eisen tegen 2014 een verdubbeling van het aantal sociale woningen.
De nood aan woningen die verhuurd worden via Soveka, het sociaal verhuurkantoor dat woningen verhuurt in Sint-Niklaas, Beveren, Kruibeke en Sint-Gillis-Waas, is zeer hoog. Via 'Kartonnen Dozen' vragen de organisatoren om zowel het aantal beschikbare woningen fors te verhogen als om de dienst ook beschikbaar te maken in Stekene en Temse.
Aan steden, gemeenten en OCMW's wordt gevraagd om het beheersrecht te gebruiken om leegstand efficiënter aan te pakken. Concreet zien de organisatoren de overheid en OCMW's leegstaande woningen opeisen of aankopen en oude fabrieks- en schoolpanden ombouwen naar (sociale) huurwoningen. De beleidsmakers krijgen via 'Kartonnen Dozen' ook het verzoek om met immo-kantoren te praten zodat die geen commissieloon meer vragen en stoppen met andere vormen van uitsluiting, zoals het weigeren van OCMW-waarborgen.
'Kartonnen Dozen' vraagt één adres in Sint-Niklaas waar alle instanties omtrent sociaal verhuren, zoals de woonwinkel, Soveka en de huurdersbond, gehuisvest zijn. Dat in het Waasland wordt geïnvesteerd in kwaliteitsverbetering van het woningbestand, juichen de initiatiefnemers toe. Wel vragen ze om bewoners van een pand dat onbewoonbaar is verklaard, beter te begeleid bij het vinden van een nieuw onderkomen. Tot slot vraagt 'Kartonnen Dozen' inspraak in en participatie aan het lokale woonbeleid en binnen sociale huisvestingsmaatschappijen. (mb)